ਪੁਰਾਣੇ ਸਮਿਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਮਿਥਿਲਾ ਦੇ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਿਸਾਨ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਸੱਤ ਪੁੱਤਰ ਸਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਪੁੱਤਰ ਦਾ ਵਿਆਹ, ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਗਰੀਬ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜੋ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਹੜ੍ਹਾਂ, ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੀਂਹ, ਸੋਕੇ ਆਦਿ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਲਾੜੀ ਆਪਣੇ ਸਹੁਰੇ ਘਰ ਆਈ ਤਾਂ ਉਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਾਲੀ ਹੱਥ ਸੀ, ਨਾ ਕੋਈ ਦਾਜ, ਜਿਸ ਦੇ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਨਾ ਕੋਈ ਗਹਿਣਾ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੱਪੜੇ। ਪਰਿਵਾਰ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਗਰੀਬੀ ਦਾ ਮਜ਼ਾਕ ਉਡਾਉਣ ਲੱਗੀਆਂ।

ਉਸ ਗੁਣਵਾਨ ਲੜਕੀ ਨੇ ਸਾਰਿਆਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਰੱਖਣ ਦਾ ਔਖਾ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਪਰ ਰੋਟੀ-ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਰੇ ਘਰ ਵਿਚ ਉਸ ਦੀ ਬੇਗੁਨਾਹੀ ਹੀ ਗੁਨਾਹ ਬਣਨ ਲੱਗੀ। ਉਹਦੇ ਗਰੀਬ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਉਸ ਦੀ ਸੱਸ ਆਪਣੀ ਨੂੰਹ ਨੂੰ ਫੁੱਟੀ ਅੱਖ ਵੀ ਨਹੀਂ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਦਿਨ ਭਰ ਘਰ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰਦੀ। ਵੀਹ-ਪੱਚੀ ਬੰਦਿਆਂ ਲਈ ਰਸੋਈ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗਊਸ਼ਾਲਾ ਦੀਆਂ ਗਾਵਾਂ-ਮੱਝਾਂ ਦੇ ਗੋਹੇ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ। ਉਸਨੂੰ ਗੋਹੇ ਦੇ ਢੇਰਾਂ ਤੋਂ ਪਾਥੀਆਂ ਪੱਥਣੀਆਂ ਪੈਂਦੀਆਂ ਸਨ। ਸੂਰਜ ਕਦੋਂ ਢਲ ਗਿਆ, ਉਸਨੂੰ ਪਤਾ ਵੀ ਨਾ ਲਗਦਾ। ਫਿਰ ਖਾਣੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਖ਼ਤ ਸ਼ਬਦਾਂ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਗਾਲ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸੁੱਕਾ ਬਚਿਆ ਹੋਇਆ ਖਾਣਾ ਪਰੋਸਿਆ ਜਾਂਦਾ।

ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਾਂ ਲੰਗਦਾ ਗਿਆ, ਜਦੋਂ ਛੋਟੀ ਨੂੰਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਗਰਭਵਤੀ ਹੋਈ ਤਾਂ ਉਸ ਦਾ ਚੰਗਾ, ਸਵਾਦੀ ਭੋਜਨ ਖਾਣ ਨੂੰ ਦਿਲ ਕਰਨ ਲੱਗਾ। ਖਾਣਾ ਬਣਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਵੀ ਉਸ ਦੀ ਸੱਸ ਉੱਥੇ ਹੀ ਬੈਠ ਜਾਂਦੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਵੀ ਨਾ ਦੇਖਣ ਦਿੰਦੀ।

ਜਦੋਂ ਉਹ ਹੋਰ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਨਾ ਕਰ ਸਕੀ, ਇਕ ਰਾਤ ਇਕਾਂਤ ਵਿਚ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ, "ਪਿਆਰੇ! ਮੈਨੂੰ ਖੀਰ ਪੂਰੀ ਖਾਣ ਦਾ ਦਿਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਕੁਝ ਉਪਾਅ ਕਰੋ।" ਪਤੀ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਗੱਲ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਸੁਣਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਪੂਰਾ ਭਰੋਸਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਹ ਉਸ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ।

ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਸਵੇਰੇ ਉੱਠਦਿਆਂ ਹੀ ਉਸ ਨੇ ਦਲਾਨ 'ਤੇ ਬੈਠੀ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, 'ਮਾਂ! ਮੈਂ ਖੇਤ ਕੰਮ ਕਰਨ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਅੱਜ ਮੇਰੇ ਲਈ ਕੁਝ ਸੁਆਦੀ ਖੀਰ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਬਣਾ ਕੇ ਰਾਮਪੁਰ ਵਾਲੀ ।ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਂ ਮਾਲਤੀ ਸੀ॥ ਦੇ ਹੱਥ ਖੇਤ ਨੂੰ ਭੇਜ ਦੇਣਾ।

ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਬਹੁਤ ਹੀ ਤਿੱਖੀ ਅਤੇ ਚਲਾਕ ਔਰਤ ਸੀ, ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸ਼ੱਕੀ ਵੀ ਸੀ। ਉਹ ਝੱਟ ਸਮਝ ਗਈ ਕਿ ਇਹ ਸਭ ਉਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ ਮੰਗਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਉਸ ਦਾ ਸਾਰਾ ਸਰੀਰ ਗੁੱਸੇ ਨਾਲ ਸੜ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਪਰ ਉਹ ਕੀ ਕਰ ਸਕਦੀ ਸੀ, ਉਹ ਆਪਣੀ ਛੋਟੀ ਨੂੰਹ ਨੂੰ ਯਤੀਮ, ਮੰਦਭਾਗਾ, ਗਰੀਬ ਆਦਿ ਕਹਿ ਕੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇੱਕ ਹਮਦਰਦ ਮਾਂ ਸਾਬਤ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਉਸਨੇ ਮਾਲਤੀ ਵੱਲੋਂ ਪ੍ਰੇਮ ਨਾਲ ਪਕਾਇਆ ਹੋਇਆ ਸਾਰਾ ਭੋਜਨ ਲਿਆ। ਖੀਰ ਪੂਰੀ ਤਿਆਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਕਟੋਰੇ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਲਾਲ ਤੌਲੀਏ ਨਾਲ ਕੱਸ ਕੇ ਬੰਨ੍ਹ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਭੇਜਦੇ ਸਮੇਂ ਉਸ ਨੇ ਕੋਲੇ ਨਾਲ ਮਾਲਤੀ ਦੀ ਜੀਭ 'ਤੇ ਕੁਝ ਲਿਖਿਆ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਸ ਨੂੰ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਵੇਲੇ ਇਹ ਸਭ ਉਸ ਦੀ ਜੀਭ 'ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਰਹੇ। ਨਹੀਂ ਤਾਂ, ਉਸਦਾ ਨੱਕ ਅਤੇ ਵਾਲ ਕੱਟ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬੇਸਹਾਰਾ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਭਿਆਨਕ ਦੁੱਖ ਭੋਗਣ ਲਈ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

ਸਿਰ 'ਤੇ ਲਾਲ ਕੱਪੜੇ ਵਿਚ ਖੀਰ ਪੂਰੀ ਦਾ ਬੰਡਲ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਉਹ ਬੜੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਅਤੇ ਆਨੰਦ ਨਾਲ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਪੁੱਜੀ। ਉਸ ਦਾ ਪਤੀ ਉਸ ਨੂੰ ਦੂਰੋਂ ਦੇਖ ਕੇ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਹਲ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਬਲਦਾਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਰੁੱਖ ਦੀ ਛਾਂ ਹੇਠ ਬੰਨ੍ਹ ਦਿੱਤਾ। ਨੇੜਿਓਂ ਵਗਦੀ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਹੱਥ-ਮੂੰਹ ਧੋਤੇ। ਫਿਰ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੇ ਪਿੱਪਲ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਦੀ ਛਾਵੇਂ ਬੈਠ ਕੇ ਉਸਨੇ ਬੜੀ ਬੇਸਬਰੀ ਨਾਲ ਬੰਡਲ ਖੋਲ੍ਹਿਆ। ਵਾਹ! ਇੱਕ ਪੂਰੀ ਕੱਢ ਕੇ ਉਸ ਨੇ ਅੱਧੀ ਖਾਧੀ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਅੱਧੀ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀ। ਕੋਲ ਬੈਠੀ ਪਤਨੀ ਨੇ ਬੜੀ ਉਦਾਸੀ ਨਾਲ ਕਿਹਾ, "ਮੈਂ ਕਿਵੇਂ ਖਾਵਾਂ? ਸੱਸ ਨੇ ਮੇਰੀ ਜ਼ੁਬਾਨ 'ਤੇ ਕੁਝ ਲਿਖਿਆ ਹੈ। ਕੁਝ ਖਾਣ ਨਾਲ ਉਹ ਅਲੋਪ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਇਹ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਸਾਰਾ ਕੁਝ ਸਿਰਫ਼ ਮੇਰੇ ਖਾਣ ਲਈ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਫਿਰ ਮੈਨੂੰ ਜ਼ਲੀਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਪੇਕੇ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।”

ਹਾਲਾਤ ਨੂੰ ਨੂੰ ਸਮਝਦਿਆਂ ਸਿਆਣਾ ਪਤੀ ਬੋਲਿਆ, "ਫਿਰ ਠੀਕ ਹੈ, ਇਸ ਖੀਰ ਪੂਰੀ ਨੂੰ ਕਿਤੇ ਲੁਕਾ ਕੇ ਰੱਖੋ, ਜਦੋਂ ਮਾਂ ਮਾਂ ਦੀ ਤਸੱਲੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਖਾਧਾ, ਫਿਰ ਕਿਸੇ ਬਹਾਨੇ ਇੱਥੇ ਆ ਕੇ ਖਾ ਲਿਓ।"

ਰਾਮਪੁਰ ਵਾਲੀ ਨੇ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੀਤਾ । ਉਸਨੇ ਖੀਰ ਪੂਰੀ ਨੂੰ ਉਸੇ ਦਰਖਤ ਦੇ ਇੱਕ ਟੋਏ ਵਿੱਚ ਛੁਪਾ ਦਿੱਤਾ। ਪਤੀ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਪਿਲਾ ਕੇ ਵਾਪਸ ਘਰ ਆਈ। ਸੱਸ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਜ਼ੁਬਾਨ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਘੋਖਿਆ। ਇਸ 'ਤੇ ਅਮਿੱਟ ਲਿਖਤ ਦੇਖ ਕੇ, ਉਸ ਨੂੰ ਤਸੱਲੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਈ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਅਸਲ ਵਿਚ ਖੀਰ ਪੂਰੀ ਨਹੀਂ ਖਾਧੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਲਈ ਇਹ ਚੀਜ਼ਾਂ ਮੰਗਵਾਈਆਂ ਸਨ।

ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਕਿਸੇ ਬਹਾਨੇ ਨਾਲ ਉਸੇ ਦਰੱਖਤ ਹੇਠਾਂ ਆਪਣੀ ਖੀਰ ਪੂਰੀ ਦੀ ਭਾਲ ਲਈ ਵਾਪਸ ਆ ਗਈ। ਪਰ ਉਥੇ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਇਧਰ-ਉਧਰ ਫ਼ਿਕਰ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ, ਪਰ ਕੁਝ ਨਾ ਮਿਲਿਆ, ਉਹ ਸੋਚਣ ਲੱਗੀ, "ਧਰਤੀ ਨਿਗਲ ਗਈ ਹੈ, ਜਾਂ ਅਸਮਾਨ ਖਾ ਗਿਆ ਹੈ?"

ਉਸ ਦਰਖਤ ਦੀ ਖੁੱਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੱਪਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ, ਉਹ ਵੀ ਉਸ ਸਮੇਂ ਗਰਭਵਤੀ ਸੀ। ਖੀਰ ਪੂਰੀ ਦੀ ਖੁਸ਼ਬੂ ਨੇ ਉਸਦੀ ਇੱਛਾ ਜਗਾ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਇਹ ਸਭ ਛੇਤੀ ਛੇਤੀ ਖਾ ਲਿਆ।

ਇਸ ਸੱਚਾਈ ਤੋਂ ਅਣਜਾਣ, ਰਾਮਪੁਰ ਵਾਲੀ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਉਦਾਸੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਦਾ ਲੋੜੀਂਦਾ ਭੋਜਨ ਗਾਇਬ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਇੰਨੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਉਹ ਓਨਾ ਖਾ ਨਾ ਸਕੀ ਜਿੰਨਾ ਉਹ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ।

ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਸੱਪ ਦੇ ਦੋ ਬੱਚੇ ਹੋਏ। ਇਕ ਦਿਨ ਜਦੋਂ ਉਹ ਖੇਤ ਦੇਖਣ ਗਈ ਸੀ ਤਾਂ ਉਹ ਦੋਵੇਂ ਬੱਚੇ ਉਸ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਖੇਡ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਕੁਝ ਆਜੜੀ ਬੱਚੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡੰਡਿਆਂ ਨਾਲ ਕੁੱਟਣ ਲਈ ਭੱਜੇ। ਡਰਦੇ ਮਾਰੇ ਉਹ ਸਪੋਲੇ ਰਾਮਪੁਰ ਵਾਲੀ ਕੋਲ ਆ ਗਏ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਟੋਕਰੀ ਉਲਟਾ ਕੇ ਉੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੁਕਾ ਦਿੱਤਾ। ਜਦੋਂ ਸ਼ਰਾਰਤੀ ਬੱਚੇ ਉਸ ਕੋਲ ਆਏ ਅਤੇ ਸੱਪ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਰੱਬ ਦੀ ਸਹੁੰ ਖਾ ਕੇ ਸਾਫ਼-ਸਾਫ਼ ਝੂਠ ਬੋਲ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਇੱਥੇ ਕੋਈ ਸੱਪ ਨਹੀਂ ਆਇਆ। ਖ਼ਤਰਾ ਟਲਦੇ ਹੀ ਦੋਵੇਂ ਬੱਚੇ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵੱਲ ਭੱਜੇ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਸਾਰੀ ਕਹਾਣੀ ਦੱਸੀ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਅੱਜ ਇਕ ਔਰਤ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾਈ। ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਮਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਦੋ ਬੱਚਿਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਬਾਲ ਅਤੇ ਬਸੰਤ ਸਨ, ਨੂੰ ਕਿਹਾ, "ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਦਿਆਲਤਾ ਦਾ ਬਦਲਾ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।"

ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਦੋਵੇਂ ਉਸ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚ ਗਏ। ਹਰ ਰੋਜ਼ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਾਲਤੀ ਵੀ ਆਪਣੀ ਫਸਲ ਦੇਖਣ ਲਈ ਉੱਥੇ ਆ ਗਈ। ਦੋਵੇਂ ਬੱਚੇ ਉਸ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਉਸਦੇ ਨੇੜੇ ਆ ਕੇ ਨੇੜੇ ਆ ਕੇ ਬੜੀ ਨਿਮਰਤਾ ਨਾਲ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ, “ਅਸੀਂ ਸਭ ਤੋਂ ਸਤਿਕਾਰਤ ਬਾਸੁਕੀ ਨਾਗਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਹਾਂ। ਤੁਸੀਂ ਕੱਲ੍ਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ਾਲਮ ਚਰਵਾਹਿਆਂ ਤੋਂ ਸਾਡੀ ਜਾਨ ਬਚਾਈ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਰਦਾਨ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ। ਤੁਸੀਂ ਮੰਗੋ ਜੋ ਮੰਗਣਾ ਹੈ”।

ਮਾਲਤੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸੱਸ, ਨਨਾਣ, ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਦੇ ਤਾਅਨੇ ਅਤੇ ਬੇਇੱਜ਼ਤੀ ਦੇ ਕੌੜੇ ਬੋਲ ਯਾਦ ਆਉਣ ਲੱਗੇ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਹੰਝੂਆਂ ਨਾਲ ਭਰ ਗਈਆਂ। ਆਪਣੇ ਰੋਣ ਦੇ ਵਹਾਅ ਨੂੰ ਰੋਕਦੇ ਹੋਏ, ਉਸਨੇ ਬਹੁਤ ਭਰੇ ਮਨ ਨਾਲ ਕਿਹਾ, “ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਮੈਨੂੰ ਮਿਲਣ ਆਉਣ, ਉਹ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਸਾਮਾਨ ਲੈ ਕੇ ਆਉਣ। ਪੇਕੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਵਧੇ, ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਭਰਾ ਦੀ ਉਮਰ ਵਧੇ। ਸਾਡੇ ਸਹੁਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਾਡਾ ਸਤਿਕਾਰ ਵਧੇ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਪਤੀ ਅਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਉਮਰ, ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ, ਦੌਲਤ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਵੇ। "ਇੰਜ ਹੀ ਹੋਵੇਗਾ! ਤੇਰੀ ਇੱਛਾ ਜ਼ਰੂਰ ਪੂਰੀ ਹੋਵੇਗੀ।” ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਦੋਵੇਂ ਉਥੋਂ ਚਲੇ ਗਏ।

ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਦੋ ਭਰਾ ਇੱਕ ਪਾਲਕੀ ਵਿੱਚ ਸਵਾਰ ਹੋ ਕੇ ਮਾਲਤੀ ਦੇ ਸਹੁਰੇ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ 'ਤੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਾਮਾਨ, ਕੱਪੜੇ, ਗਹਿਣੇ ਆਦਿ ਲੈ ਕੇ ਪਹੁੰਚੇ। ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਹੀ ਪਿੰਡ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਗਹਿਮਾ ਗਹਿਮੀ ਵਾਲਾ ਸੀ। ਇੰਨੇ ਅਮੀਰ ਆਦਮੀਆਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਸਾਰਾ ਪਿੰਡ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਿਆ। ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣਾ ਰਾਹ ਭੁੱਲ ਗਏ ਹੋਣ। ਮਾਲਤੀ ਦੇ ਸਹੁਰਿਆਂ ਨੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਸੋਚਿਆ। ਪਰ ਉਹ ਦੋਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਸਾਹਮਣੇ ਚਾਰ ਸੀਟਾਂ ਵਾਲੀ ਪਾਲਕੀ ਤੋਂ ਉਤਰ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਨਾਲ ਵਾਲੀ ਬੈਲ ਗੱਡੀ ਵਿੱਚੋਂ ਸਾਰਾ ਸਮਾਨ ਉਤਾਰ ਕੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਵਿਹੜੇ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣ ਲੱਗੇ ਸਨ। ਦੋਵੇਂ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਲੜਕੇ ਅੱਗੇ ਆਏ ਅਤੇ ਹੈਰਾਨ ਹੋਏ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਜਾਣ-ਪਛਾਣ ਕਰਵਾਈ ਅਤੇ ਕਿਹਾ, “ਅਸੀਂ ਰਾਮਪੁਰ ਤੋਂ ਆਏ ਹਾਂ। ਤੁਹਾਡੀ ਛੋਟੀ ਨੂੰਹ ਮਾਲਤੀ ਦੇ ਭਰਾ ਹਾਂ। ਸਾਡਾ ਜਨਮ ਭੈਣ ਮਾਲਤੀ ਦੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਬਾਅਦ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇੱਥੇ ਕੋਈ ਸੰਪਰਕ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਇਸੇ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਲੋਕ ਸਾਨੂੰ ਪਛਾਣ ਨਹੀਂ ਸਕੇ। ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਨੂੰ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਆਪਣੇ ਘਰ ਲੈ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਸਾਨੂੰ ਹੁਣੇ ਜਾਣ ਦਿਓ ਤਾਂ ਚੰਗਾ ਹੋਵੇ, ਸਾਡਾ ਪਿੰਡ ਦਰਿਆ ਦੇ ਕੰਢੇ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਰਾਤ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਾਂਗੇ।”

ਮਾਲਤੀ ਦੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਇਰਾਦੇ ਅਤੇ ਦੋਹਾਂ ਭਰਾਵਾਂ ਦੀ ਅਥਾਹ ਇੱਛਾ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇੰਨਾ ਸਾਮਾਨ ਦੇਖ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਭਰਾਵਾਂ ਨਾਲ ਪੇਕੀਂ ਜਾਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।

ਕੁਝ ਦੂਰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਸੁਰੰਗ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੀ। ਉਸ ਸੁਰੰਗ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਕੇ ਇੱਕ ਸੁੰਦਰ ਮਹਿਲ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤਾ। ਬੇਅੰਤ ਸ਼ਾਨੋ-ਸ਼ੌਕਤ ਅਤੇ ਨੌਕਰ-ਦਾਸੀਆਂ ਨਾਲ ਭਰੇ ਉਸ ਸ਼ਾਹੀ ਮਹਿਲ ਦੇ ਵੱਡੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ, ਮਨੁੱਖੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬਾਸੁਕੀ ਨਾਗ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਰਾਣੀ ਦੋ ਉੱਚੇ ਸਿੰਘਾਸਣਾਂ ਉੱਤੇ ਇਕੱਠੇ ਬੈਠੇ ਸਨ। ਉਥੇ ਮੌਜੂਦ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ, ਦਸ ਦਾਸੀਆਂ, ਸਿਪਾਹੀ ਵਜ਼ੀਰ ਆਦਿ ਸਭ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ ਅਸਲੀ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਵਾਂਗ ਉਸ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਵਾਂਗ, ਉੱਥੇ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਲੱਗੀ।

ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੂੰ ਨਾਗਲੋਕ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਸਹੁਰੇ ਘਰ ਪਰਤਣਾ ਪਿਆ। ਉਸ ਨੂੰ ਬੜੀ ਧੂਮ-ਧਾਮ ਨਾਲ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ। ਉਸ ਦੀ ਵਿਦਾਇਗੀ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਫਿਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਸਮਾਨ ਜਿਵੇਂ ਭਾਂਡੇ, ਕੱਪੜੇ, ਬਿਸਤਰੇ ਆਦਿ ਦਿੱਤੇ ਗਏ।

ਇੱਧਰ ਉਸ ਦੇ ਸਹੁਰੇ ਘਰ, ਉਸ ਦਿਨ ਤੋਂ ਹਰ ਕਿਸੇ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਬਦਲ ਗਏ ਸਨ, ਜਿਸ ਦਿਨ ਉਸ ਦੇ ਦੋ ਅਮੀਰ ਭਰਾ ਉਸ ਨੂੰ ਲੈਣ ਆਏ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਵਿਹਾਰ ਕਾਰਨ ਸ਼ਰਮ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣ ਲੱਗੀ।

ਸੱਸ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਮਾਲਤੀ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਹੁਣ ਬਹੁਤ ਅਮੀਰ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਪੁੱਛਣ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਭਰਾ ਵੀ ਹਨ। ਉਸ ਦਿਨ ਤੋਂ ਸਹੁਰੇ ਘਰ ਉਸ ਦੀ ਇੱਜ਼ਤ ਵਧ ਗਈ। ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਹੋਣ ਲੱਗੀਆਂ ਅਤੇ ਉਹ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰਨ ਲੱਗੀ।

ਇਹ ਲੋਕ ਕਥਾ ਅੱਜ ਵੀ ਮਿਥਿਲਾ ਵਿੱਚ ਮਧੁਸ਼੍ਰਾਵਣੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਦੌਰਾਨ ਨਵੀਂ ਵਹੁਟੀ ਨੂੰ ਸੁਣਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

(ਅਨੁਵਾਦ : ਕਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਗਠਵਾਲਾ)